Voorzichtig met een faillissementsaanvraag als incassomaatregel!

Onbetaalde facturen en incassomaatregelen

Iedere ondernemer maakt het regelmatig mee; uw product of dienst is naar volle tevredenheid geleverd, maar de klant blijft in gebreke om uw factuur te voldoen. De factuur wordt niet op inhoudelijke gronden betwist. Betalingsonmacht of betalingsonwil lijkt dan vaak de reden voor wanbetaling.Op de aanmaningen en sommatiebrieven van uw incassogemachtigde wordt niet meer gereageerd. De gang naar de rechter is onvermijdelijk. In dat soort gevallen kan het verstandig zijn een faillissementsverzoek tegen de wederpartij in te dienen in plaats van een dagvaardingsprocedure te starten. Niet zozeer om het faillissement uit te lokken, maar eerder om als uiterste pressiemiddel te dienen. De ervaring leert dat een wanbetalende wederpartij onder druk van een faillissementsaanvraag soms toch nog tot betaling overgaat.

Het voordeel van een faillissementsaanvraag is dat binnen een relatief korte termijn van enkele weken een zitting voor de behandeling van het faillissementsverzoek door de rechter geagendeerd wordt en de kosten beduidend lager zijn dan bij een dagvaardingsprocedure. Nadeel is dat de aanvrager van het faillissement bekend moet zijn met meerdere schulden die door de wederpartij onbetaald worden gelaten (de zogeheten ‘pluraliteit van schuldeisers’) en het faillissementsverzoek in de regel afgewezen zal worden indien een inhoudelijk verweer wordt gevoerd tegen de geleverde prestatie. In die gevallen is een dagvaardingsprocedure de aangewezen weg, eventueel voorafgegaan door een conservatoire (bewarende) beslaglegging.

Wederpartij ‘verdwenen’?

Indien u zaken hebt gedaan met een besloten vennootschap, komt het soms voor dat uw wederpartij niet langer bestaat. De aandeelhouder heeft dan kennelijk een ontbindingsbesluit genomen zonder tot vereffening over te gaan. De schuldeisers schulden worden achtergelaten in de ontbonden BV. Dit wordt ook wel de zogeheten “turbo-liquidatie” genoemd. Ook in een dergelijk geval kan toch nog het faillissement worden aangevraagd van de ontbonden vennootschap om maximale druk te zetten op de gewezen bestuurder en aandeelhouder.

Risico’s

De faillissementsaanvraag als incassomaatregel moet echter niet te lichtzinnig worden doorgezet. Soms kan het beter zijn de faillissementsaanvraag in te trekken alvorens het tot een rechterlijke uitspraak komt. Indien het faillissement in hoger beroep wordt vernietigd, bestaat namelijk het risico dat de rechter de oorspronkelijke aanvrager van het faillissement in de faillissementskosten veroordeelt. Dit zijn niet alleen de proceskosten van de faillissementsprocedure, maar ook de faillissementskosten zelf (waaronder het salaris van de curator). Het faillissement kan bijvoorbeeld vernietigd worden, indien bij nader inzien geoordeeld wordt dat de vordering van de aanvrager van het faillissement toch niet deugdelijk is of de pluraliteit van schuldeisers toch niet blijkt te bestaan.

Bij het aanvragen van een faillissement van een ontbonden vennootschap is er nog een extra risico voor de aanvrager van het faillissement; de aanvrager van het faillissement dient bij de faillissementsaanvrage aannemelijk te maken dat er een bate is die verdeeld kan worden onder de schuldeisers.

Indien er geen baten zijn, kan ook de curator zelf het verzoek doen om het faillissement te vernietigen met de veroordeling van de schuldeiser in de kosten.

Bezint eer ge begint!

Kortom, een faillissementsaanvraag is zeker een nuttig middel om een wederpartij te bewegen tot betaling over te gaan. Dit middel dient echter niet klakkeloos ingezet te worden. De aanvrager kan het deksel op de neus krijgen met alle financiële gevolgen van dien. In dergelijke gevallen kan het soms beter zijn om een “normale” dagvaardingsprocedure op te starten, eventueel vooraf gegaan door een conservatoire beslaglegging. Het is dus zaak om vooraf advies in te winnen. DHC Advocaten is met haar specialistische kennis op het gebied van het ondernemings- en insolventierecht bij uitstek geschikt u hier met raad en daad in bij te staan.

mr. Hans Schuurbiers